BEST: 2020

The best MOVIES of 2020

1. Może pora z tym skończyć / I’m Thinking of Ending Things / Charlie Kaufman / USA / 2020

+ za genialną opowieść o “strachu, który zżera duszę”

+ za dekonstrukcję przyszłości

+ za liczne metafory i symbole

2. Ema / Pablo Larraín / Chile / 2019

+ za kalejdoskop wielowymiarowej dekonstrukcji: demontaż patriarchatu, mitu kobiecości i macierzyństwa

+ za przekraczanie granic

+ za pochwałę hedonizmu, freudowskiego „id” – energii, pierwotnych instynktów, odblokowania potrzeb, wyciszenia kodów kulturowych

+ za brak moralizowania i oceniania bohaterów

+ za hipnotyzujący, pulsujący rytmami reggaetonu obraz oraz nieprzeniknione spojrzenie Mariany Di Girolamo

3. Ukryte życie / A Hidden Life / Terrence Malick / Niemcy, USA / 2019

+ za traktat filozoficzny o wolności wewnętrznej, wierności swoim ideałom i cenie jaką trzeba za nie zapłacić

+ za mallickową narrację

4. Słudzy/ Servants / Služobníci / Ivan Ostrochovský / Słowacja, Rumunia, Czechy, Irlandia / 2020

+ za nakreśloną z niezwykłą subtelnością historię o dobru i złu

+ za rozliczenie z polityczną przeszłością reżimu i Kościoła

+ za fenomenalne zdjęcia

5. DAU. Natasza / DAU. Natasha

Ilya Khrzhanovskiy, Jekaterina Oertel / Niemcy, Ukraina, Wielka Brytania, Rosja / 2020

+ za surową kalkę totalitaryzmu, portrety ludzi łamanych przez system

+ za dokumentalną formę narracji, bogatą w detale i naturalizm

6. 1917 / Sam Mendes / Hiszpania, Indie, Kanada, USA, Wielka Brytania / 2019

+ za formalny majstersztyk, który trzyma na krawędzi fotela

+ za film wojenny na “one-shotcie” – nie do uwierzenia – kłaniam się przed Mendesem najniżej

7. Pora wylinki / Time of Moulting / Fellwechselzeit / Sabrina Mertens / Niemcy / 2020

+ za wstrząsający obraz samotności i emocjonalnego chłodu

+ za wycieczkę po najgorszych zakamarkach umysłu

+ za scenografię budującą klaustrofobiczny klimat

8. Siła ognia / Fire Will Come / O que arde / Oliver Laxe / Hiszpania, Francja, Luksemburg / 2019

+ na mistrzostwo storytellingu, niespieszne kadry i szerokie kąty

+ za kamienną twarz Amadora Ariasa

+ za niedopowiedzenia i międzywierszową narrację – mon amour

9. To nie pogrzeb, to zmartwychwstanie / This Is Not a Burial, It’s a Resurrection

Lemohang Jeremiah Mosese / Lesotho / 2019

+ za poruszającą historię walki o ziemię, tradycję i pamięć przodków

+ za mistycyzm, duchowość i metaforę cyklu życia

+ za portret kobiety walczącej

10. Vitalina Varela / Pedro Costa / Portugalia / 2019

+ za narrację tkaną obrazem

+ za fenomenalne zdjęcia w półmroku i fragmentaryczność oświetlenia, tworzące jeden z najwybitniejszych pod kątem operatorskim filmów w historii kina

+ za heroiczny portret kobiety doświadczającej ciągłych strat, a mimo tego niestrudzenie odbudowującej swój świat

11. Kolacja po amerykańsku / Dinner in America / Adam Rehmeier / USA / 2020

+ za punkową jazdę bez trzymanki – kocham ten film mocą tysiąca słońc

12. Shirley / Josephine Decker / Stany Zjednoczone / 2020

+ z intelektualną ucztą i narratorski obłęd

+ za duszne, mroczne, klaustrofobiczne zbliżenia, deformujące rzeczywistość, mieszające to, co prawdziwe z wytworami wyobraźni

+ za myśl feministyczną w najlepszym wydaniu

13. Niepamięć / Apples / Mila / Christos Nikou / Grecja, Polska, Słowenia / 2020

+ za nietuzinkową, absurdalną historię o wyparciu traumatycznych wydarzeń

+ za błyskotliwy, subtelny humor

14. Luty / February / Février / Kamen Kalev / Bułgaria, Francja / 2020

+ za najpiękniejszą pochwałę życia w zgodzie ze sobą, na przekór oczekiwaniom całego świata

+ za humanistyczną pieśń o człowieku i jego wolności

+ za minimalizm i ciszę

15. Make Up / Claire Oakley / Wielka Brytania / 2019

+ za najlepszy film queerowy ostatnich lat, wymykający się wszelkim kliszom

+ za przebudzenie świadomości ograne podświadomością i pokazywaniem tego, czego nie ma, zamiast tego, co jest

+ za wodzenie widza za nos mieszaniem gatunków

16. Między śmiercią a śmiercią / In Between Dying / Sepelenmis Ölümler Arasinda

Hilal Baydarov / Azerbejdżan, Meksyk, USA / 2020

+ za poetycką opowieść o życiodajnej miłości i śmiercionośnej obojętności

+ za piękne zdjęcia, wspaniałą muzykę, szczyptę absurdu i wyważony humor

17. Konferencja / Konferentsiya / Ivan I. Tverdovskiy / Rosja, Estonia, Włochy, Wielka Brytania / 2020

+ za delikatnie tkanie zarówno emocji, jak i tła społecznego i politycznego

+ za umiejętność opowiedzenia historii tak ciężkiego kalibru, unikając jednocześnie dosłowności i nachalności

+ za danie bohaterom przestrzeni: szerokich kątów, powolnych zbliżeń, w których jest dużo miejsca na oddech – i na słuchanie

+ za przesłankę do rozważań na temat relatywizmu sytuacji

18. Czarny niedźwiedź / Black Bear / Lawrence Michael Levine / Stany Zjednoczone / 2020

+ za kinofilską ucztę wymykającą się wszelkim prawidłom

+ za wodzenie widza za nos, stawianie pytań i pozostawianie ich bez odpowiedzi

+ za portret współczesnych 30-to paro-latków w kryzysie twórczym i osobistym

19. Cóż za piękny dzień / A Beautiful Day in the Neighborhood / Marielle Heller / USA / 2019

+ za prostotę i łagodność, które roztopiły moje serce

+ za przypomnienie, że dobro jest proste – i w dawaniu i w otrzymywaniu

20. Jojo Rabbit / Taika Waititi / Czechy, Niemcy, Nowa Zelandia, USA / 2019

+ za odczarowanie zła i nietuzinkową lekcję o okrucieństwie wojny

21. Komar / Mosquito State / Filip Jan Rymsza / Polska / 2020

+ za wielowymiarowy, niemalże filozoficzno traktat o człowieku, jego miejscu we współczesnym świecie i ekosystemie

+ za liczne metafory i symbole

+ za puszczanie oka do widza i dystans do siebie

+ za wyborną kreację Beau Knappa, którego można jeść łyżkami

22. Wszyscy moi przyjaciele nie żyją / Jan Belcl / Polska / 2020

+ za wyśmienitą zabawę w hollywoodzkim stylu

+ za perfekcyjną realizację, szczególnie na poziomie montażu

+ za niebanalną, błyskotliwą fabułę ze świetnymi dialogami

+ za drugie, filozoficzne dno

+ za jedną z najlepszych obsad, jakie polskie kino widziało, szczególnie za Monikę Krzywkowską

23. Sala samobójców. Hejter / Jan Komasa / Polska / 2020

+ za trafną diagnozę kompleksów – zarówno jednostkowych, jaki społecznych

+ za kino na światowym poziomie

24. Suk Suk / Ray Yeung / Hongkong / 2019

+ za pełnokrwisty melodramat o spełnieniu w niespełnieniu

+ za intymność portretowaną niuansami i drobnymi gestami

+ za “uzupełnienie” kina queer o temat starości osób nieheteronormatywnych

25. Wujek Frank / Uncle Frank / Alan Ball / USA / 2020

+ za ciepłą historię o cenie wolności i miłości

26. Szarlatan / Šarlatán / Agnieszka Holland / Czechy, Irlandia, Polska, Słowacja /2019

+ za autentyczny dualizm bohatera

+ za mnożenie pytań dotyczących moralności, bez wartościowania i potrzeby udzielania na nie odpowiedzi

+ za opis powojennych czechosłowackich realiów, pozycji jednostki w systemie, walki o przetrwanie, która nierzadko odbiera człowieczeństwo i wymaga okrutnych poświęceń

+ za ogrom przestrzeni dla myśli

27. Antygona / Antigone / Sophie Deraspe / Kanada / 2019

+ za współczesną historię Antygony

+ za pochwalę miłości do rodziny jako fundamentu życia

+ za szaloną odwagę i wierność swoim wyborom

28. Nieoszlifowane diamenty / Uncut Gems / Benny Safdie, Josh Safdie / USA / 2019

+ za mięsistą, oldschoolową narrację

+ za ciekawą przypowieść o karmie i spłacie życiowych długów

29. Święta Frances / Saint Frances / Alex Thompson / USA / 2019

+ za błyskotliwą historię o mniejszych i większych trudach życia, kobiecości, macierzyństwie i związkach, przede wszystkim jednak o relacji jaką mamy ze sobą

30. Brittany runs a marathon / Paul Downs Colaizzo / USA / 2019

+ za ciepłą historię o trudach kochania siebie

+ za poczucie humoru, idealnie wyważone z goryczą

DOKUMENTY

1. Gunda / Victor Kossakovsky / Norwegia, USA / 2020

+ za mistrzostwo formalne: zdjęcia nie mające sobie równych

+ za narrację dokumentalną poświęconą trzodzie chlewnej, którą ogląda się jak największe arcydzieła światowej kinematografii

+ za subtelną agitację proekologiczną, która trafia bardziej niż drastyczne przekazy

2. Malarka i złodziej / The Painter and the Thief / Benjamin Ree / Norwegia / 2020

+ za niesamowitą historię o sile sztuki, ludzkiej dobroci, podarowanych szansach i przemianach, których nikt się nie spodziewał

+ za historię, która spokojnie mogłaby posłużyć za film fabularny

3. Pippa Bacca moja miłość / Sono innamorato di Pippa Bacca / Simone Manetti / Włochy / 2020

+ za poruszającą historię włoskiej artystki

+ za świadectwo miłości, pokoju i zaufania do drugiego człowieka

+ za rolę sztuki w życiu

4. Stroiciel Himalajów / Piano to Zanskar / Michał Sulima / Wielka Brytania / 2018

+ za prostą historię wspaniałych ludzi, którzy udowodnili, że chcieć to móc, nawet jeśli dotyczy to tak karkołomnego zadania, jak transport pianina do odległej osady w Himalajach

+ za radość życia

5. Euforia Istnienia / A létezés eufóriája / Réka Szabó / Węgry / 2019

+ za anatomię wojennej i obozowej traumy, opowiedzianą z wielką godnością

6. Szukając Gilles’a Carona / Looking for Gilles Caron / Mariana Otero / Francja / 2019

+ za nietypowe ujęcie biografii, bazujące na analizie fotografii Carona, dokumentujących m.in. wojnę w Wietnamie

+ za ogromną dyscyplinę realizacyjną i konsekwencję, nadające całości hipnotycznego rytmu

+ za emocjonalną szczerość i obraz jednostki na tle wojny i całego zła, które niesie ona za sobą

7. Wiara / Faith / Valentina Pedicini / Włochy / 2019

+ za fenomenalne zdjęcia i hipnotyzujący klimat

8. Lis to lizał / Don’t Give a Fox / Kaspar Astrup Schröder / Dania / 2019

+ za dokumentalną, damską wersję filmów pokroju „Stand by me”

+ za chill i skateboarding

+ za uchwycenie ulotnych lat młodzieńczej beztroski, kiedy cieszyć można i powinno się absolutnie wszystkim

9. Ekstaza / Ecstasy / Moara Passoni / USA, Brazylia / 2020

+ za zilustrowanie swojej choroby oraz stosunku do ciała za pomocą oryginalnego, impresjonistycznego monologu

10. Dziecko miłości / Love Childd / Eva Mulvad / Dania / 2019

+ za bardzo bogaty, wielowymiarowy materiał (kamera towarzyszyła bohaterom siedem lat)

+ za emocjonalną podróż w głąb człowieczeństwa i świadectwo miłości jako siły napędowej, mogącej przenosić góry

biografie (i okolice)

1. Helmut Newton. Piękno i bestia / Helmut Newton: The Bad and the Beautiful / Gero von Boehm / USA / 2020

+ za doskonale zrealizowaną biografię genialnego fotografa – tego nie da się opisać, trzeba zobaczyć

2. Andriej Tarkowski. W świątyni kina / Andrey Tarkovsky. A Cinema Prayer / Andrey A. Tarkovskiy / Rosja, Szwecja, Włochy / 2019

+ za kumulację podejścia Tarkowskiego do sztuki i świata

+ za kopalnię wiedzy i inspiracji, rzucającą nieco światła na niektóre aspekty jego dzieł

3. Tajemnice Showgirls / You Don’t Nomi / Jeffrey McHale / USA / 2019

+ za dystans do siebie i luz, będące jednocześnie wyrazem uznania i miłości do Verhoevena (którego przecież nie można nie kochać)

4. Tarantino: bękart kina / QT8: The First Eight / Tara Wood / USA / 2019

+ za humorystyczną, dynamiczną biografię, po której ma się ochotę na retrospekcję twórczości Tarantino

The best TV SHOWS of 2020

1. To wiem na pewno / I Know This Much Is True / Derek Cianfrance

+ za rzemiosło i narrację w najlepszym, filmowym stylu

+ za mięsistą, surową historię, ograną formalnym minimalizmem, wspaniale kontrastującym z emocjonalną szczerością

+ za świetne, psychologiczne portrety bohaterów

+ za Marka Ruffalo

2. Tacy właśnie jesteśmy / We Are Who We Are / Luca Guadagnino

+ za mistrzostwo storytellingu – Guadagnino, mon amour!

+ za bardzo subtelne, niespieszne odkrywanie postaci

+ za uniwersalizm w przedstawieniu trudów dorastania, odnajdywania siebie, budowania relacji

+ za postaci bliskie sercu – Caitlin i Fraser

+ za perfekcyjną ścieżkę dźwiękową (ciągle w słuchawkach)

3. Mogę cię zniszczyć / I May Destroy You / Sam Miller, Michaela Coel

+ za najbardziej inteligentny serial ostatnich lat

+ za wnikliwy portret naszych czasów, social mediów, culture cancel, ponowoczesnej komunikacji, w której wszyscy krzyczą, ale nikt nikogo nie słucha

+ za wielowymiarową konstrukcję i dekonstrukcję głównej bohaterki – rysowanej kreską grubą, acz konieczną

+ za wspaniałą Michaela Coel

+ za surowe mięso upadku i psychiczne zmartwychwstanie

+ za oczyszczający, niczym przepracowanie traumy na kozetce, finał

4. Feel Good / Ally Pankiw

+ za luźny, nie odmierzony od linijki scenariusz

+ za naturalność rodem ze SKAMu – postawienie na naturalność postaci, emocje, relacje

+ za przezabawną Mae

+ za tło złożone z masy subtelnych smaczków kreślących społeczeństwo

5. Betty / Crystal Moselle

+ za luźną narrację, bez wystudiowanych dialogów, na kompletnym chillu

+ za traktowanie innej orientacji seksualnej na porządku dziennym, bez dram, ale też bez tworzenia enklaw jak w TLW

+ za damski skateboarding

6. Devs / Alex Garland

+ za kwanty i równoległe wymiary

+ za ambicję – próbę zmierzenia się z nieprzekraczalnym, z granicami ludzkiego poznania, z pytaniami czy nowe technologie zapewnią nieśmiertelność naszej świadomości

+ za wiercenie dziury w głowie i pozbawieniu snu w nocy