The best MOVIES of 2018
1. Bliskość / Tesnota / Closeness
Kantemir Bałagow / Rosja / 2017
+ za obronę wolności i niezależności, walkę do końca – mimo nieuchronności przegranej
+ za surową formę i nasyconą do granic treść
+ za Darię Zhovnar – wybitną, genialną, charyzmatyczną debiutantkę, która swoim wielkim talentem buduje cały film. Czapki z głów!
2. Roma
Alfonso Cuarón / Meksyk, USA / 2018
+ więksi ode mnie napisali w tej kwestii już wszystko: arcydzieło w każdym możliwym aspekcie – perła, która wejdzie do klasyki kinematografii
3. Fokstrot / Foxtrot
Samuel Maoz / Francja, Niemcy, Izrael / 2017
+ za pytania o karmę, równowagę, zadośćuczynienie za łaskawość losu
+ za kino innej, najwyższej kategorii
4. Wojna Anny / Voyna Anny
Aleksiej Fiedorczenko / Rosja / 2018
+ za wstrząsający obraz utraconego dzieciństwa i walki o przetrwanie, w której gotowość poświęcenia wszystkiego co się ma, jest kluczowa
+ za uniwersalny obraz wojny, pokazujący piekło niewinności ofiar, bezcelowość zła
+ za szczelne trzymanie widza za gardło
+ za Martę Kozlovą
5. Łaskotki / Les Chatouilles
Andréa Bescond / Francja / 2018
+ za najbardziej odważne i intymne wyznanie w historii kina
+ za próbę oswojenia traumy za pomocą sztuki
+ za formalne zabawy będące oddechem od ciężkości materii
+ za Andrée Bescon, która napisała, wyreżyserowała i zagrała Odette z największą klasą
6. Noc przez dwanaście lat / La Noche de 12 años
Álvaro Brechner / Hiszpania, Urugwaj, Argentyna, Francja / 2018
+ za jeden z najlepszych dramatów wojennych
+ za bohaterów, o których warto walczyć
+ za najlepszy cover “Sound of silence”
+ za formalne smaczki i wyważony cudowny humor, który przełamuje ciężkość tematu
7. Niemiłość / Nelyubov / Loveless
Andriej Zwiagincew / Belgia, Francja, Niemcy, Rosja / 2017
+ za dzielenie świata grubymi kreskami – bo są obszary, w których nie ma odcieni szarości
+ za narracyjną niespieszność i spokój
8. Kraina wielkiego nieba / Wildlife
Paul Dano / USA / 2018
+ za dekonstrukcję rodziny z perspektywy dziecka
+ za wspaniałe kreacje aktorskie, szczególnie tę Eda Oxenboulda
9. Suspiria
Luca Guadagnino / USA, Włochy / 2018
+ za audiowizualny climax – hipnotyzującą symfonię obrazu i dźwięku
+ za namacalną podróż w czasie do lat 70-tych
+ za muzykę Thoma Yorke – totalny mindfuck, w którym ciągle tonę
10. Sofia
Meryem Benm’Barek-Aloïsi / Francja, Katar / 2018
+ za świat, do którego nie mamy dostępu – ważny głos w kontekście walki o prawa kobiet
11. Irina
Nadejda Koseva / Bułgaria / 2018
+ za surowo nakreślony obraz o nieumiejętności przyjmowania dobra, przy jednoczesnym jego ogromnym łaknieniu
+ za szczerość, którą w kinie diabelnie cenię
12. Nina
Olga Chajdas / Polska / 2018
+ za świetny scenariusz, wolny od przeintelektualizowanego bełkotu
+ za subtelną kalkę rzeczywistości
+ za niedopowiedzenia, międzywierszowość
+ za doskonałą formę: symfonię kadrów i dźwięków, zmontowaną w mistrzowskim stylu
+ za Kijowską i Rycembel
13. Pustka / Пустота / Void
Pavel Moskvin / Rosja / 2018
+ za jeden z najlepszych debiutów filmowych
+ za antywojenny portret wyobcowania młodego weterana
+ za formalną oszczędność, która pozwala wbić się treści głęboko pod skórę
+ za poetyckość kadrów, która miękko miesza się ze stanem psychicznym bohatera
14. 53 wojny
Ewa Bukowska / Polska / 2018
+ za klimat paranoi, nie wychodzący spod skóry
+ za świetne, surowe kino bez kompromisów
15. Fuga
Agnieszka Smoczyńska / Czechy, Polska, Słowacja / 2018
+ za burzenie społecznego ładu – zabawę rolami i tożsamością
+ za gorzki smak wolności
16. Zimowi bracia / Vinterbrødre
reż. Hlynur Pálmason / Dania, Islandia / 2017
+ za kinofilski orgazm
+ za emocjonalny i racjonalny surrealizm
+ za ciszę – wszystko po nim staje się jedynie niepotrzebnym szumem
17. Istota świata / Serdce mir
Natalija Měščaninova / Rosja / 2018
+ za kino smakujące surowym mięsem
+ za odkrywanie natury człowieka za pomocą dość nieoczywistej narracji
+ za portret psychologiczny nakładanych na siebie ograniczeń i lęków
18. Wieża. Jasny dzień.
Jagoda Szelc / Polska / 2017
+ za odważny, świadomy, autorski język narracji – takich reżyserów potrzebujemy
+ za dualizm świata: natura versus kultura
+ za bezkompromisowość, która zmusza do wejścia w świat reżyserki: my way or no way at all
19. Szczęśliwy Lazzaro / Lazzaro Felice
Alice Rohrwacher / Francja, Niemcy, Szwajcaria, Włochy / 2018
+ za alegoryczną przypowieść o świecie, systemie klasowym, kapitalizmie, ludzkiej naturze, kierunku w którym niechybnie podążamy – w mojej ocenie najlepszy film tegorocznego festiwalu filmowego w Cannes
20. Wilkołak
Adrian Panek, Holandia, Niemcy, Polska / 2018
+ za doskonale opowiedzianą historię o transferze zła i sprawiedliwości, która przychodzi po cichu
21. Zniewaga / L’insulte
Ziad Doueiri / Belgia, Francja, USA, Liban, Cypr / 2017
+ za dotknięcie natury człowieka i natury konfliktu – bez osądzania stron
22. Black Level / Riven chornoho
Valentyn Vasyanovych / Ukraina / 2017
+ za jeden z najciekawszych eksperymentów filmowych w historii kina
+ za wyrazisty, inny głos, uciekający od tradycyjnych form narracji, poszukujący nowych poziomów komunikacji z widzem
+ za przejmujące studium postępującej samotności, utkane z ciszy i symboli
+ za dyskretnie wplecioną nadzieję
23. Car-ptak / Tsar-Ptitsa
Eduard Novikov / Rosja / 2018
+ za przypowieść o odpowiedzialności i powinności człowieka wobec natury
+ za wymowność oszczędnych środków wyrazu
24. Podrzutki / Подбросы / Jumpman
Iwan I. Twierdowskij / Rosja / 2018
+ za obraz Rosji rozpiętej między kolejnymi niemiłościami
25. Ayka / Ajka
Siergiej Dworcewoj / Chiny, Niemcy, Polska, Rosja, Kazachstan / 2018
+ za wstrząsające stadium biedy i wyobcowania
26. Żal / Ga’agua
Savi Gabizon / Izrael / 2017
+ za absurdalny, inteligentny humor
+ za oryginalny scenariusz
27. Twarz
Magorzata Szumowska / Polska / 2018
+ za portret Polski: powierzchownej, obłudnej, z wielkimi ideami wiary w tle, które nijak nie przekuwają się na czyny. W tle Ibisz i konkursy sms-owe na człowieka roku, a na pierwszym planie samotność, która dotyka, kiedy nagle przestajesz pasować.
+ za powolne, delikatne, niemal niezauważalne, ale nieodwracalnie zgniatanie widza
+ za zero-jedynkowość, która czasem jest potrzebna
28. Winni / Den skyldige
Gustav Möller / Dania / 2018
+ za wyjście poza konwencję, zmieszanie thrillera z dramatem psychologicznym
29. Granica / Gräns
Ali Abbasi / Dania, Szwecja / 2018
+ za oryginalną baśń o tożsamości i przynależności
30. Jeszcze nie koniec / Jusqu’à la garde
Xavier Legrand / Francja / 2017
+ za pokazanie codzienności wielu rodzin dotkniętych przemocą – codzienności paraliżującego strachu, ciągłej ucieczki, walki z wiatrakami – niby nihil novi, a jednak ciężko się po nim oddycha
Najlepszy reżyser
Alfonso Cuarón – Roma
+ za arcydzieło zatopione w języku i estetyce dziś praktycznie niedostępnej
Najlepszy polski reżyser
Jagoda Szelc – Wieża. Jasny dzień.
+ za świadomy, wyrazisty i charakterystyczny język filmowy
+ za bezkompromisowość w podejściu do widza – take it or leave it
Najlepszy debiut reżyserski
Jestem pod ogromnym wrażeniem jak dużo dobrych filmów wyszło w tym roku spod rąk debiutantów, dlatego na mojej liście jest aż 9 nazwisk. Trzymam za nich mocno kciuki i czekam niecierpliwie na kolejne produkcje. Hierarchizacja mocno umowna, choć Szelc jest u mnie na piedestale od marca – i jak widać nikt nie był w stanie jej z niego zrzucić.
1. Jagoda Szelc – Wieża. Jasny dzień.
2. Paul Dano – Kraina Wielkiego Nieba
3. Kantemir Bałagow – Bliskość
4. Pavel Moskvin – Pustka
5. Olga Chajdas – Nina
6. Ewa Bukowska – 53 wojny
7. Meryem Benm’Barek-Aloïsi – Sofia
8. Gustav Möller – Winni
9. Aalam-Warqe Davidian – Drzewo figowe
Najlepszy film polski
Mało rzeczy zaskoczyło mnie w tym roku tak pozytywnie, jak rodzime kino. Tyle dobra w najlepszym stylu. Piękna sprawa, cieszę się jak dziecko i duma mnie rozpiera. I dziękuję twórcom za danie nam tak wiele.
Przyznam też szczerze, że hierarchizacja tych tytułów spędzała mi sen z powiek, bo każdy z nich jest na swój sposób ważny, dobry, wart powrotów.
1. Nina – złoto – za miłość tak inną od typowej polskiej miłości filmowej – ciepłą, dobrą, rozpalaną powoli, kruchą. Oraz za finezję treści i formy – to jeden z piękniejszych wizualnie polskich filmów – dosłownie do jedzenia oczami (i za manualne obiektywy, na których kocham pracować).
2. 53 wojny
3. Fuga
4. Wieża. Jasny dzień.
5. Wilkołak
6. Twarz
7. Jak pies z kotem
8. Via Carpatia
9. Dzikie róże
Najlepsza aktorka
1. Darya Zhovnar – Bliskość / Tesnota / Closeness
+ za fenomenalną kreację aktorską, o której mogłabym pisać książki. Nawet nie mam do czego gry Zhovnar porównać – nikt, nigdy swoim występem tak nie poszarpał mojej duszy. Z żadną postacią nie czułam takiego braterstwa jak z Ilą. Jest Zhovnar, długo, długo nic i dopiero reszta świata.
2. Glenn Close – Żona / The Wife
3. Marta Kozłowa – Wojna Anny / Voyna Anny
4. Martina Apostolova – Irina
5. Toni Collette – Dziedzictwo. Hereditary
6. Magdalena Popławska – 53 wojny
7. Aleksandra Konieczna – Jak pies z kotem
8. Gabriela Muskała – Fuga
Najlepszy aktor
1. Olgierd Łukaszewicz – Jak pies z kotem
+ za aktorstwo najwyższych lotów, na poziomie dziś niespotykanym
2. Joaquin Phoenix – Nigdy Cię tu nie było / You Were Never Really Here
3. Bulat Minkin – Pustka / Пустота / Void
Najlepsze zdjęcia
1. Aidar Sharip – Łagodna obojętność świata / The Gentle Indifference of the World / Adilkhan Yerzhanov / Kazachstan, Francja / 2018
+ za hipnotyzujące ciepłem i intymnością kadry budujące historię (która niestety jest słabszym punktem tego dzieła)
+ za idealnie wyważoną, niemal malarską kompozycję zdjęć
2. Łukasz Żal / Paweł Pawlikowski – Zimna Wojna / Cold War / Francja, Polska, Wielka Brytania / 2018
+ za czystą, obłędną perfekcję – może nieco zimną (dlatego nr 2), ale z pewnością nie pozostawiającą widza obojętnym
AGNIESZKA PILACIŃSKA 